Testament

Tijdens je leven kan iedereen een testament opmaken: zelf of bij de notaris.  Het spreekt voor zich dat het notarieel testament veel veiliger is.  Lees alvast meer op www.notaris.be.   

We geven hier alvast een overzicht welke drie soorten testamenten enerzijds en welke drie soorten legaten anderzijds er bestaan. 

We bekijken vooraf wat een testament kan en moet inhouden:  de inhoud van het testament is aan bepaalde vereisten en beperkingen onderworpen, bvb. wanneer de echtgenoot van de erflater nog in leven is op het ogenblik van het overlijden, of wanneer hij kinderen of afstammelingen nalaat of, indien bij ontstentenis van echtgenoot of afstammelingen, de ouders van de testamentmaker nog in leven zijn, zal een deel van de nalatenschap hen voorbehouden blijven. In dit geval kunnen de legaten die het beschikbaar gedeelte overschrijden, niet volledig uitgevoerd worden. De voorwaarden die in strijd zijn met de openbare orde en goede zeden worden als niet geschreven beschouwd, bvb. een legaat vermaakt op voorwaarde van niet te huwen of het vermaakt goed niet te vervreemden.

Er zijn drie soorten testamenten:

1. het internationaal testament
Dit is eender welk geschrift, waarvan de erflater verklaart en erkent, in de tegenwoordigheid van twee getuigen en de notaris, dat dit zijn testament is en dat hij de inhoud ervan kent. De notaris maakt hiervan een akte op en bewaart het testament, onder omslag, onder zijn minuten. Het geschrift mag getypt of met de hand geschreven zijn door de erflater zelf of zelfs door iemand anders.

2. het eigenhandig testament
Dit is een geschrift door de testamentmaker of erflater zelf opgesteld, waarin hij zijn laatste wil te kennen geeft. Het testament moet door de erflater eigenhandig geschreven zijn (dus niet getypt). Het moet gedateerd zijn en de handtekening van de testamentmaker dragen.

3. het notarieel testament
Dit testament, ook openbaar testament genaamd, wordt door de erflater gedicteerd aan een notaris, in aanwezigheid van een tweede notaris of van twee getuigen. De notaris schrijft het testament. Het wordt ondertekend door de erflater, de twee getuigen en de notaris(sen).


Er zijn drie soorten legaten : 

1. het algemeen legaat : waarbij de geheelheid van de nalatenschap gegeven wordt aan één of meer personen, algemene legataris(sen) genoemd;

2. het legaat onder algemene titel : waarbij een deel (de helft, een derde) van de nalatenschap vermaakt wordt of al de onroerende of al de roerende goederen van de erflater of een bepaald gedeelte ervan. De begunstigden zijn in dat geval legatarissen onder algemene titel;

3. het bijzonder legaat : waarbij een bepaald goed of bedrag vermaakt wordt of een bepaald soort goederen bv. boeken, meubelen, muntstukken. De begunstigde wordt in dit geval bijzondere legataris genoemd.
 

Naast de juiste keuze van legaat of testament, is er ook de zogeheten bekwaamheid van de erflater.  Zoals voor alle rechtshandelingen moet de erflater op het ogenblik van het maken van het testament bekwaam zijn, dit is: beschikken over zijn verstandelijke vermogens en zijn vrije wil.  Zo kan een onbekwame, een minderjarige onder de zestien jaar, of een persoon die handelt onder dwang geen rechtsgeldig testament maken.  Een minderjarige kan vanaf 16 jaar bij testament slechts beschikken over de helft van zijn vermogen.  Weet ook dat alle testamenten steeds kunnen herroepen worden.  Een gezamenlijk of conjunctief testament d.w.z. een testament geschreven voor twee personen op éénzelfde document is nietig.  Alle notariële testamenten worden ingeschreven in het Centraal Register voor Testamenten (C.R.T.). Deze taak werd bij wet toevertrouwd aan de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat.  Hierdoor wordt gegarandeerd dat het steeds uitwerking zal krijgen.

Welk testament is nu het beste? 

Ontegensprekelijk biedt het notarieel testament de meeste waarborgen.  De notaris zal zich ervan vergewissen of de testamentmaker, op het ogenblik van het opstellen van het testament, over al zijn geestelijke vermogens beschikt en of hij niet handelt onder dwang. Het testament zal dus hierdoor minder vlug worden aangevochten.  De inhoud van het testament wordt samen met de erflater besproken, de notaris verleent juridische bijstand en gaat na of de beschikkingen die de testamentmaker wenst te maken kunnen uitgevoerd worden. De inhoud van het testament wordt dus praktisch onaanvechtbaar.  De notaris zal de testamentmaker helpen om zijn wil juridisch correct te formuleren.  Er bestaat geen gevaar voor verlies, vermits het testament onder de minuten van de notaris wordt gerangschikt en steeds kan teruggevonden worden. Het grote gevaar van een eigenhandig testament bestaat juist hierin dat het kan verloren gaan of vernietigd worden door iemand die er zich door benadeeld acht.  Het testament krijgt als authentieke akte een vaste datum. Dit kan van belang zijn om de bekwaamheid van de testamentmaker te bewijzen.  Na het overlijden van de testamentmaker krijgt het notarieel testament een veel eenvoudiger uitvoering dan de andere soorten testamenten.   In tegenstelling tot het eigenhandig testament kan bij een notarieel testament de handtekening en het geschrift niet betwist worden.

Terug naar FAQ